Bul saýaldyń qoıylýy zańdy. Shyndyǵynda memlekettik tapsyrmalardyń oryndalýy, qyzmetkerdiń el aldyndaǵy jaýapkershiligi munyń barlyǵy bılik dálizine aıaq basqan adamǵa qajet-aq. Biraq memlekettik qyzmettiń B korpýsyna engen  (A korpýsy týraly ázirge aıtpa qoıa turalyq) árbir jas aldymen neni bilýi kerek? Árıne olar aldymen arnaıy test tapsyrady. Munyń barlyǵy belgili. Degenmen, synaqtan súrinbeı ótkenderge aıtar tilek bar: álimsaqtan memqyzmettiń jaýapkershiligi kúshti bolǵan. Ony sezine bilgen adam ǵana  túsinedi. Árıne memlekettik qyzmettiń dárejesi jáne mártebesi bar. Tipti sonaý 2010-2020 jylǵa deıingi kezeńge arnalǵan quqyqtyq saıasat tujyrymdamasynda árbir memlekettik qyzmetshiniń qandaı bolýy kerektigi de atap kórsetilgen. Endeshe quqyqtyq sáasat tujyrymdamasynan birer mysal keltirelik.

« Árbir memlekettik qyzmetshi óziniń jumys ornynda ózderiniń memlekettik bıliktiń múddesin bildiretinin túsinýi, osyǵan oraı azamattardyń árbir pikirine barynsha muqıat jáne múddelilikpen qaraýy, qaı jerde jáne qandaı sebeppen týyndasa da, týyndaǵan janjaldardyń aldyn alýǵa, ne boldyrmaýǵa tıis».. Árıne memlekettik qyzmetke kelgen azamatqa qoıylar talap kóp shyǵar. Biraq eń bastysy, mynada: Osynyń barlyǵy quqyqtyq saıasat tujyrymdamasynda taıǵa tańba basqandaı atap kórsetilgen. Bizde myqty zań-zakondar jetkilikti eken. Tek osyny bılik dálizine kirip, keń kabınette otyrǵan keıbir sheneýnikter túsine bilse eken deımiz. Túsine de bastady.

Jalpy memlekettik qyzmettiń barǵan saıyn mártebesi ósip, jaýapkershiligi arta beretin bolady. Toqaev Prezıdent bolǵannan keıin kóp uzamaı bir agenttikti ekige bóldi. Biri –Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl búrosy, ekinshisi Memlekettik qyzmet isteri agenttigi. Ekeýi de Prezıdentke tikeleı baǵynady. Memlekettik qyzmet isteri agenttigi Prezıdent jarlyǵynda aıtylǵandaı, memlekettik qyzmet júıesin ósiredi, mártebesin kóteredi. Sonymen qatar, jemqorlyqqa qarsy is-qımyldy odan ary jetildiretin bolady.

Qarapaıym halyq ózderi istemegen soń sezine bermeýi múmkin. Negizinde memlekettik qyzmet aýyr, keıde belgili bir ýaqytqa syımaıdy.  Muny osy salada jumys istegen adam ǵana biledi. Sondyqtan da bolar, Prezıdent Toqaev 1 maýsymnan bastap, memlekettik qyzmette isteıtinderdiń jalaqysyn kóterýdi tapsyrdy.

Jalpy memleket osy salada kún-tún demeı jumys isteıtin qyzmetkerlerdi qoldaýdy turaqty túrde jalǵastyryp keledi. Osydan birneshe jyl buryn Prezıdent Jarlyǵymen olardyń kásibı merekesi belgilendi. Naqty aıtar bolsaq, 23 maýsym –memlekettik qyzmetkerlerdiń kúni. Bazbireýler «Qazaqstanda onsyz da ár salanyń, ár kásiptiń  óz merekesi bar. Munyń qajeti qansha?»  deýi múmkin. Alǵashqyda osy tıptes áńgimeler de aıtyldy. Biraq  bul tutastaı alǵanda, árbir memlekettik qyzmetshiniń ar, abyroıyn, ımıjin kóterýge arnalǵan. Sondaı-aq qyzmetke sińirgen eńbegi úshin «Úzdik memlekettik qyzmetshi» dárejesin berý de belgilendi. Mundaı ataqtar men dáreje qyzmetshilerdi yntalandyrady. Naqty aıtqanda memlekettik qyzmetker bolý–úlken jaýapkershilikti talap etedi. Elbasynyń Qazaqstan -2050 strategıalyq Joldaýynda «halyqqa jáne memleketke qyzmet etýdi barlyǵynan joǵary qoıatyn kásipqoı memlekettik apparat  qalyptastyrý mindeti tur» dep atap kórsetkeni belgili. Óıtkeni...

Memlekettik qyzmetkerlerdiń jumysyn qıyn, ýaqytqa baǵynbaıdy deýimizdiń sebebi bar. Óıtkeni kez kelgen onyń qabyldaýyna kirgen adam máselesiniń tezirek sheshilýin talap etedi. Sondaı-aq úlken úmitpen keledi. Biraq qabyldaýdaǵy adam muny túsine bermeıdi. Jedel sheshimin tabatyn da, uzaq ýaqyttan keıin sheshiletin de másele bar. Osyndaı sátte memlekettik qyzmetshiler kelýshini sypaıy qabyldap, jaǵdaıdy barynsha túsindirýi kerek. Sonda ǵana kelgen adam onyń parasaty men ózin-ózi ustaý mádenıetine rızashyldyqpen attanyp ketedi.  Mundaı parasattylyq dál qazirgideı jaǵdaıda óte kerek. Óıtkeni ózi sheshe almaǵan qordalanǵan problemalardy alǵa tartyp, dereý bolsa, ákimdiktiń aldyna jınalyp, dańǵaza jasap,  shýlap júrgenderdi sabasyna túsirý ońaıǵa soqpaıdy. Sondyqtan káp nárse kásibı biliktilik pen jaýapkershilikke, sypaıy sóıleý alýǵa baılanysty. Onyń ústine kez kelgen mamandyq ıesinen memlekettik qyzmetkerdiń dárejesi men mártebesi joǵary turady. Ol túsinikti jaıt. Qarapaıym halyq sondyqtan ákimdiktegi sheneýnikten qoldaý kútedi, ádildik izdeıdi. Solar arqyly túıtkildi máselesin jedel sheshkisi keledi. Men aıtar edim, búgingideı qym-qýyt kezeńde memlekettik qyzmetkerdiń mártebesi barǵan saıyn arta túsedi. Muny halyq ta, bıliktiń qaı bir laýazymynda bolsyn júrgen memlekettik qyzmetkerlerdiń ózderi de burynǵydan da aıqyn túsine bastaǵandaı.  Másele mynada: halyqqa eshqashan qoqan -loqy jasap, daýys kóterýge bolmaıdy. Meıli, olardiki zańsyz bolsa da. Sypaıy sóılesip, muń-muqtajyn tyńdap, shyǵaryp salý kerek. Sonda ǵana halyqtyń memlekettik qyzmetkerlerge senimi artady. Al bizdiń keıbir sheneýnikterge ne jetpeıdi?  Osyǵan qatysty Prezıdent Toqaevtyń bylaı degeni bar:

–Baıqasańyzdar, bizdiń keıbir sheneý­nikterimizge jetpeı jatatyny - qara­paıymdylyq, adamı qarym-qatynastar. "Ákim bol - halqyńa jaqyn bol" dep halyq beker aıtpaıdy. Olarǵa osy sóz boıtumar bolýy tıis. Al bizdiń sheneýnikter halyqpen ka­bınetiniń nemese qyzmettik kóliginiń tere­zesinen ǵana aralasqandy qosh kóretindeı. Ákimderdi jınaǵan keńeste men bul ádetti tyıýdy qatań eskerttim, - dedi Toqaev.

Jalpy halyqtyń saýalyna  jedel jaýap berý úshin  áleýmettik jelilerdi jıi jáne turaqty paıdalaný týraly  Prezıdent Toqaevtyń bastamasy óte durys ári oryndy dep aıtar edim. Óıtkeni kabınette nemese qymbat súlikteı qara kóliktiń terezesinen qarap otyryp máseleni eshkim sheshe almaıdy. Bul shyn máninde astamshylyq bolar edi.

Prezıdent Toqaev óte durys máseleni qozǵady.

–Eger halyqpen qoıan-qoltyq jumys atqaratyn bolsa, ákimdikter kóptegen ózekti máseleni tıisti deń­geıde tez sheshe alady. Bul aza­mat­tardyń bılik ınstıtýtyna degen senimin arttyrady,–dedi ol.

Demek, budan shyǵatyn qorytyndy ne? Burynǵy zaman ótti,  kelmeske ketti. Sondyqtan da ákim men onyń atqaminerleri halyqqa jaqyn bolýy tıis. Qazirgi qoǵamnyń shynaıy kórinisi myna bir nárseni aıqyn kórsetti: Shyn máninde memlekettik qyzmetkerler halyqqa jaqyndaı tústi. Qordalanǵan máseleler tıisti sheshimin taýyp jatyr.